Sinds 1 april moeten werknemers niet langer meteen antwoorden op een professionele mail na de werkuren. Professor arbeidsgeneeskunde Lode Godderis trekt enkele eerste conclusies.
Jongeren zijn positiever over ‘het recht op deconnectie’ dan oudere werknemers. Opmerkelijk, want hun leven speelt zich meer online af. Hoe verklaart u dat?
‘Jongeren vinden niet alleen werk belangrijk, maar ook vrije tijd. Ze maken keuzes in functie van hun mogelijkheden tot zelfontplooiing. Oudere werknemers vinden werkzekerheid belangrijker omdat ze meer financiële verplichtingen hebben. Ook is werk voor hen vaker een bron van sociaal contact.’
Volgens een enquête van tijdregistratiebedrijf Protime zou een kwart van de werknemers geen voorstander zijn van een duidelijke scheiding tussen werk en privé.
‘Ze hebben het gevoel dat de wet hun autonomie beperkt. Door de coronacrisis zijn werknemers de voordelen gaan inzien van thuiswerk. Ze worden minder afgeleid door collega’s, verliezen geen reistijd en hebben meer flexibiliteit. Ze kunnen bijvoorbeeld de kinderen afhalen aan de schoolpoort, als ze erna maar bijbenen.’
Deconnectie opdringen werkt niet?
‘Dat klopt. Een werknemer die wil werken na zijn opgelegde uren, vindt andere manieren om in contact te blijven met collega’s, zoals via Gmail of Whatsapp. Daardoor bewaak je de grenzen van andere werknemers niet.’
Wat werkt dan wel?
‘Duidelijke afspraken. Geef in het arbeidsreglement aan wanneer je voor “uitzonderlijke en onvoorziene aangelegenheden” na je uren gecontacteerd mag worden. Staaf met een voorbeeld wat dringend is en via welk medium daarover gecommuniceerd wordt.’
Voor bedrijven met minder dan twintig werknemers is het niet verplicht de wet te gieten in een cao of een arbeidsreglement. Hebben kleine bedrijven dan geen baat bij een afgebakende balans tussen werk en leven?
‘Juist wel, ze zijn het modelvoorbeeld. Er is veel informeel contact, waardoor het makkelijker is als werknemer om openlijk te bespreken over hoe hij/zij de werkuren wil vormgeven. In grotere bedrijven is dat minder eenvoudig.’
Kan het in een klein bedrijf dan niet fout lopen?
‘Jawel, maar de kans is kleiner. Wanneer het dan toch misgaat, kunnen die werknemers zich ook niet beroepen op een wet of vakbond.’
