Bij Balta gaan 300 jobs verloren door de verhuizing van de productie van kamerbreed tapijt naar het VK. ‘Dat was niet het plan. We zijn ingehaald door de realiteit’, zegt ceo Philippe Hamers.
Balta, tot voor kort de grootste privéwerkgever van West-Vlaanderen, maakte op een bijzondere ondernemingsraad bekend dat het bedrijf van plan is het gros van de productie van kamerbreed tapijt van Sint-Baafs-Vijve naar Engeland te verhuizen. 300 banen gaan verloren. Vorig jaar gingen al 220 banen in Avelgem verloren, omdat de garenproductie er werd stopgezet.
Toen de Britse beursgenoteerde groep Victoria in november 2021 de productie van kamerbreed tapijt én afgepast tapijt (karpetten) overkocht van Balta, reageerden de werknemers in West-Vlaanderen nog opgelucht. Victoria bracht echter niet de verhoopte redding. In twee stappen dreigen nu al meer dan 500 banen te sneuvelen. Voorlopig blijven nog zo’n 1.000 jobs over bij Balta in België.
De Brexit is niet vreemd aan het afgekondigde collectief ontslag. De getroffen divisie werkte overwegend voor de Britse markt. Door de Brexit werd tapijten versturen van Vlaanderen naar Engeland lastiger en duurder. Tegelijk daalde de Britse vraag naar tapijt door de economische problemen én verloor het pond van zijn waarde tegenover de euro.
Het is de vraag of de huidige sanering het eindpunt is. Er is immers nog Turkije, waar afgepast tapijt gemaakt wordt. In de aankondiging woensdagochtend bleef die buiten schot. Die aankondiging illustreert dat het Britse Victoria door een Angelsaksische bril naar de uitdagingen kijkt. Dat suggereert kordater ingrijpen.
Zes vragen aan Philippe Hamers, ceo van Victoria en voorheen actief bij Balta.
In november 2021 werd u als de redder van Balta gezien, maar het pakt wel even anders uit.
‘Ik heb mezelf nooit als redder verkocht. De stap die we nu afkondigen, zat niet in ons plan. We zijn ingehaald door de economische realiteit. De vraag naar goedkoop tapijt is ingestort door de hoge inflatie en de druk op de economie. Terwijl de vraag daalde, stegen de loon- en energiekosten fors. In onze fabriek in het Verenigd Koninkrijk produceren we tot 30 % goedkoper dan in België en de fabriek in Sint-Baafs-Vijve produceert grotendeels voor de Britse markt.’
De energiekosten zijn ook in het VK sterk gestegen. En in de productie van kamerbreed tapijt is het aandeel van de loonkosten beperkt?
‘Het apparaat dat hier staat, is er destijds gezet voor grote volumes, maar de laatste vijf jaar is de productie hier meer dan gehalveerd. Balta viel van 35 miljoen vierkante meter terug naar 15 miljoen en het zakte nog verder. De vaste kosten eigen aan de grote capaciteit wogen steeds zwaarder door. En te veel werknemers zaten in tijdelijke werkloosheid.
We hebben gekozen voor een structurele oplossing binnen de groep. We stoppen met het goedkoopste tapijt, waar de prijsconcurrentie zeer heftig is, en voor de meer rendabele toepassingen mikken we op de productie in het VK. Denk nu niet dat we tal van machines gaan verhuizen. We willen de capaciteit in het VK optimaliseren.’
U zegt dat de vraag in elkaar gestort was, maar het systeem van tijdelijke werkloosheid laat precies toe jobs te redden.
‘Ik verkies het Angelsaksische model van de flexibele arbeidsmarkt. Daar ontsla je mensen of werf je aan in functie van de vraag. Dat kan heel soepel. Hier heb je die flexibiliteit niet en werkt men met het gesubsidieerde systeem van de tijdelijke werkloosheid. Ik ben voor volledige flexibiliteit. Als er geen werk is, moet je zaaien naar de zak.’
Belgische arbeiders staan bekend om hun hoge productiviteit. Engeland is niet echt een industrieel centrum.
‘De productiviteit in de drie landen waar we produceren – Engeland, Turkije en België – is vergelijkbaar. Wat voor ons telt, is het rendement, niet het volume. We blijven in België een belangrijke werkgever met 1.000 werknemers. Het hoofdkantoor van Balta blijft hier en er is ook nog een stuk kamerbreed tapijt voor de divisie afgepast tapijt (karpetten). We blijven ook garens produceren.’
Eigenlijk plooit Balta zich terug op de markt van karpetten. Is dat bijzonder ingrijpend?
‘We hebben ervoor gekozen niet verder aan te modderen, maar een oplossing binnen Victoria te zoeken. Er werd te veel gestempeld, maar evengoed zullen we hier investeren. Onder meer in een magazijn voor de distributie van tapijt in Europa. Als groep zijn we nog altijd belangrijk. Naast de jobs in België hebben we ook nog 800 jobs in Turkije.’
Vorig jaar hebben jullie de garenproductie in Avelgem gesloten, nu volgt kamerbreed tapijt. Wat is de volgende stap? Afgepast tapijt nog meer naar Turkije verhuizen binnen dit en drie jaar?
‘Dat laat ik voor jouw rekening. Wat we vandaag gedaan hebben, stond niet in de planning, maar als de vraag wegvalt en de kosten stijgen, kun je niet anders dan je aan de markt aanpassen.
