Werkgeversorganisaties noemen staking onverantwoord
Door het unieke systeem van automatische loonindexering stijgen de lonen in ons land veel sneller dan die in de ons omringende landen, blijkt uit een rapport van de Centrale Raad voor het Bedrijfsleven. Dat maakt het extra wrang dat vandaag (9 november) gestaakt wordt, vinden de werkgeversorganisaties.
De socialistische, de liberale en de christelijke vakbond hebben opgeroepen om vandaag te staken. Die staking zal het publieke leven stevig verstoren, van de scholen tot de NMBS en de luchthavens. Volgens de vakbonden moeten de lonen sneller stijgen zodat mensen hun energiefacturen kunnen betalen. Daarnaast vragen de bonden hogere uitkeringen en een bevriezing van de energieprijzen.
De werkgeversorganisaties vinden de staking onverantwoord. Door de automatische loonindexering stijgen de lonen in ons land mee met de inflatie. Uit een rapport van de Centrale Raad van het Bedrijfsleven (CRB) blijkt dat daardoor geen marge is voor loonsverhogingen, want dat zou de concurrentiepositie voor bedrijven nog meer aantasten. De Belgische lonen stijgen tussen 2020 en 2024 5,70 % sneller dan het gemiddelde in onze buurlanden, tonen berekeningen van de CRB.
In de technologische maakindustrie ligt vandaag een op de zes bedrijven stil, verwacht de Vlaamse technologiefederatie Agoria op basis van een bevraging bij haar leden. Onder meer de truckfabriek van Volvo Group in de Gentse haven zal stilliggen. ‘Daarover is met de vakbonden overlegd. We mogen wettelijk geen interim-krachten inzetten, waardoor er te weinig mensen zijn om de productie te laten draaien’, zegt Volvo-woordvoerster Vera Bostijn.
Agoria verwacht ook hinder bij vier op de tien andere bedrijven, omdat de helft of meer personeelsleden afwezig zullen zijn. ‘Het is onaanvaardbaar dat de vakbonden staken tegen wie net de koopkracht beschermt’, zegt Agoria-CEO Bart Steukers. ‘Het zijn de bedrijven die de index betalen.’
De studiedienst van Agoria becijferde dat de loonkosten in de sector met 4,6 miljard euro zullen stijgen. Om dat beheersbaar te houden is een structurele aanpassing van de automatische indexering nodig, vindt Agoria. Dat is politiek evenwel niet haalbaar. De Vivaldi-regering bekijkt wel of een extraatje mogelijk is, bijvoorbeeld in de vorm van een eenmalige premie.
‘In januari hebben werknemers zicht op een indexering van 10,84 %. En nog is het niet genoeg’, constateert Bouwunie-topman Jean-Pierre Waeytens. ‘Geloven de vakbonden nu echt nog in Sinterklaas?’
Ook bij Voka wordt met scherp geschoten op de index. ‘Op dit moment worden de budgetten voor volgend jaar gemaakt en wordt iedereen geconfronteerd met de desastreuze gevolgen van de automatische koppeling van de lonen aan de index’, zegt CEO Hans Maertens. ‘Bedrijfsleiders zijn zeer geagiteerd en boos. Het onbegrip voor een staking was nog nooit zo groot.’
Bart Van Craeynest, de hoofdeconoom van Voka, schat de impact van een stakingsdag op 300 miljoen tot 400 miljoen euro. Dat is een ruwe inschatting van het effect in heel België als een kwart tot een derde van de werknemers staakt, rekening houdend met het feit dat een deel van de productie kan worden ingehaald, zegt hij.
Bij deze staking zal – in tegenstelling tot andere actiedagen in de voorbije jaren – ook veel hinder zijn in de havens. Havenarbeiders zijn gemotiveerd omdat hun specifieke statuut, bekend van de wet-Major, opnieuw ter discussie staat. ‘We verwachten dat de staking de productiviteit in de haven behoorlijk schaadt. De impact op de overslag en het komen en gaan van schepen zal groot zijn’, zegt Rob Smeets, de operationeel directeur van Port of Antwerp-Bruges.
De grote containerterminals van MPET en DP World zullen voor het grootste deel stilliggen. Mogelijk is er ook veel hinder op containers voor stukgoed, omdat die veel havenarbeiders gebruiken. ‘We vinden het bijzonder jammer dat zulke zaken gebeuren. Zeker in deze tijden is het belangrijk dat de motor van de Vlaamse economie blijft draaien’, zegt Smeets. Hij wijst er wel op dat de haven en rederijen proactief acties hebben ondernomen om de impact te beperken. Sommige rederijen hebben vaarschema’s aangepast en donderdag wordt een tandje bijgestoken.
