Inflatiepiek lijkt achter ons te liggen

Prijzenexplosie remt stilaan af

De inflatie ging afgelopen zomer door het dak. De prijzen in de winkel volgden de gestegen productiekosten. Maar die kosteninflatie remt nu stilaan af en ook steeds minder bedrijven plannen een verhoging van hun prijzen. “Eind dit jaar zouden we de piek zeker achter ons moeten hebben.”
In augustus 2020 — in volle coronacrisis — was de Belgische inflatie negatief. Dat betekent dat de meest courante goederen en diensten toen goedkoper waren dan een jaar voordien. Concreet ging het volgens de HICP-index — de geharmoniseerde consumptieprijsindex — van Eurostat om een prijsdaling van bijna 1 % op jaarbasis — een van de laagste cijfers ooit. De verklaring lag toen bij de voorzichtige economische heropstart na de eerste golf van lockdowns.

Intussen ziet de economische situatie, mede door een mondiale ambitieuze herstart na corona en zeker de energiecrisis, er compleet anders uit: vandaag bedraagt het Belgische inflatiecijfer net geen 10 %. “Op het eind van de zomer van vorig jaar schoot de inflatie onder impuls van de olieprijzen plots de hoogte in”, brengt Arne Maes, econoom bij BNP Paribas Fortis, in herinnering. “Sindsdien bedroeg de gemiddelde maandelijkse inflatie zowat 1 %. In augustus werd met liefst 9,94 % (het inflatiecijfer van de consumptieprijsindex van het Federaal Planbureau, red.) een nieuw record gevestigd.” Volgende week dinsdag komt dat Planbureau met zijn maandelijkse update, maar in zijn meest recente vooruitzichten gaat het ervan uit dat inflatie de rest van het jaar op recordhoogte blijft. Voor heel 2022 gaat het uit van een jaarinflatie van 9,40 %.

Goede voorspeller

Maar de Europese Centrale Bank (ECB) schoot inmiddels in actie en ging met reeds twee renteverhogingen (samen goed voor plus 1,25 procentpunt) op de monetaire rem staan. In oktober volgt wellicht en derde forse verhoging met een halve procentpunt. Ligt met de beoogde groeivertraging de piek van de inflatie daardoor achter ons? Is het inflatiemonster finaal getemd of breken we wél nog records dit jaar? “Volgens de voorspellingen van het Planbureau blijft de inflatie met 6,5% ook volgend jaar erg hoog”, aldus Maes.

Maar de expert in de Belgische economie heeft zo zijn eigen voorspellingsmodel. “Om de consumptieprijsindex (CPI) te voorspellen, loont het om een stapje hoger in de productieketen te kijken: hoeveel stegen de productieprijzen? En verwachten de bedrijven die extra kosten door te rekenen? De productieprijsindex (PPI) wordt gezien als een goede voorspeller van de inflatie voor de eindgebruiker.”

Nog steeds fiks

Het goede nieuws voor de consument: de productieprijsindex vertoont in de laatste waarneming een opvallende daling. “De jaarlijkse aangroei valt terug van 40 % tot een, weliswaar nog steeds fikse, 34 % die in juli werd gezien. In vergelijking met een maand eerder daalde de index met bijna 1 %. Een kleine daling inderdaad, maar een duidelijke breuk met de gemiddelde maandelijkse aangroei van de PPI met ruim 2 % gedurende 25 opeenvolgende maanden.”

Maar wat volgens econoom Maes daarnaast zeker ook speelt, is dat bedrijven stilaan minder geneigd zijn de prijzen voor de eindgebruikers te verhogen. “Uit een maandelijkse bevraging blijkt dat in alle sectoren minder bedrijven de komende drie maanden een prijsverhoging voorzien. Onder meer de bouwsector en de kleinhandel, in het verleden goede graadmeters in deze, zitten al voorbij hun piek van geplande prijsverhogingen. Maar ook in de dienstverlening en vooral in de industrie hebben veel bedrijven de prijs al opgetrokken en hopen ze dat dit niet meer opnieuw nodig zal zijn.”

Ook de tijd dat door tekorten omwille van corona prijzen makkelijk door te rekenen waren, is stilaan voorbij, zo meent Maes. “Bepaalde producten zijn nu zelfs goedkoper dan een jaar geleden. Zo kosten smartphones nu gemiddeld 8,80 % minder, en televisies 12,40 %. Van sommige producenten die vorig jaar nog moeilijk de bestellingen konden volgen, zijn er nu overschotten.”

Onzekerheid blijft groot

“Als we naar de vertragende productieprijsinflatie én de intenties van bedrijven kijken, dan is een afremming van de CPI mogelijks ingezet. De inflatiepiek zouden we eind dit jaar achter ons moeten hebben, al blijft de onzekerheid wel erg groot zoals de voorbije dagen nog bleek. Geopolitieke spanningen kunnen tot hogere energie- én voedselprijzen leiden, wat hoe dan ook tot uiting komt in onze consumptieprijzen.”

PONSAERTS, S. Inflatiepiek lijkt achter ons te liggen. Het Laatste Nieuws, 29 september 2022, 28.
E-mail Print kopieer
Copyright © 2024 Pelckmans maakt een deel uit van Pelckmans uitgevers
mens en samenleving logo