Gascrisis laat weinig heel van economie EU

De gascrisis kan volgend jaar verschillende Europese landen in een recessie doen belanden, waarschuwt de Oeso.

De denktank van de grote industrielanden Oeso schetst een weinig opbeurend beeld in zijn maandag verschenen update van de economische vooruitzichten. In Europa ziet het plaatje er nog wat somberder uit dan in de rest van de wereld. Volgend jaar kunnen de Verenigde Staten er wellicht nog 0,50 % economische groei uitpersen, voor de Europese Unie wordt niet meer dan 0,30 % verwacht.

De Oeso-indicator die het ­ondernemers- en consumentenvertrouwen combineert, staat op het laagste niveau sinds de finan­ciële crisis, afgezien van een korte periode aan het begin van de pandemie. In onder meer Duitsland, Italië en het Verenigd Koninkrijk is economische krimp op korte ­termijn een reële dreiging. Het is niet onwaarschijnlijk dat die krimp in sommige landen twee kwartalen of langer zal aanhouden, waardoor aan de definitie van een recessie voldaan is. Drie leden van de G20 – Rusland, Duitsland en het Verenigd Koninkrijk – zullen volgend jaar niet groeien.

De inflatie in de eurozone zal volgend jaar boven 6 % ­blijven hangen. Voor de centrale banken dreigt de bestrijding van de ­inflatie uit te draaien op een ­gevecht tegen de bierkaai. Voordat de renteverhogingen hun vruchten kunnen afwerpen, zullen de hoge energieprijzen en de stijgende ­lonen de geldontwaarding alweer wind in de zeilen hebben ­gegeven.

Grootste gevaar

Voor Europa ligt het grootste ­gevaar in de gascrisis. Als er deze winter tekorten ontstaan, zal de groei volgend jaar een tik van 1,25 procentpunt krijgen en zal de inflatie 1,5 procentpunt hoger uitvallen. Denkbeeldig is dat scenario geenszins. Het kan zich voordoen als er te weinig vervangende capaciteit gevonden wordt voor de weggevallen Russische leveringen, of als de winter onverwacht koud zou uitvallen. En zelfs als er wel genoeg gas zal zijn, zal de prijs ervan veel hoger liggen dan gebruikelijk. Als de gasconsumptie op hetzelfde peil blijft als gemiddeld tussen 2017 en 2021, komt er vanaf februari een verhoogd risico op tekorten. Als de winter kouder dan normaal is, zal dat zelfs al vanaf januari het geval zijn. Alleen als de gasconsumptie minstens 10 % lager ligt dan vorig jaar, kan het risico op tekorten vermeden worden.

Volkswagen meldde maandag al dat het zich voorbereidt op ­mogelijke gastekorten. Er wordt ­rekening gehouden met de verschuiving van onderdelenproductie naar landen die minder afhankelijk zijn van Russisch gas en dichter bij lng-terminals liggen.

De Oeso wijst ook op het risico op tekorten aan andere fossiele energiebronnen. Die kunnen het gevolg zijn van de komende Europese ban op Russische olie die via tankschepen wordt aangevoerd. Als de EU ook de verzekeringen van olietransporten naar afnemers buiten de Unie aan banden legt, dreigt olie sterk in prijs te stijgen. Een tekort aan diesel in sommige Europese landen is denkbaar, waarschuwt de Oeso.

Een onzekere factor zijn de voedselprijzen. De hoge prijzen voor kunstmest, een gevolg van de gascrisis, maken de productie van voedingsgewassen duurder en ­verhogen de kans op misoogsten. Dat kan de inflatie verder omhoog ­duwen en in armere landen tot hongersnoden leiden.

Overheden moeten zeer voorzichtig zijn met steun aan bedrijven en consumenten, waarschuwt de Oeso. Zeker nu de inflatie hoge toppen scheert, is het kunstmatig stimuleren van de vraag uit den ­boze. Steunmaatregelen moeten daarom altijd gericht en tijdelijk zijn. Ze mogen bovendien de ­groene transitie geen stokken in de wielen steken. In veel landen, ook in België, voldoen de steunmaat­regelen niet aan die strenge eisen. Ze zijn te weinig gericht op de meest hulpbehoevenden en stimuleren de consumptie van fossiele ­energie.

MOOIJMAN, R. Gascrisis laat weinig heel van economie EU. De Standaard, 27 september 2022, 21
E-mail Print kopieer
Copyright © 2024 Pelckmans maakt een deel uit van Pelckmans uitgevers
mens en samenleving logo