De Amerikaanse bankgouverneur Jerome Powell vindt inflatie bestrijden belangrijker dan groei. In Jackson Hole liet hij verstaan dat de rente mogelijk ‘langere tijd’ zal stijgen, ‘tot het werk af is’.
Acht minuten. Zo lang of beter zo kort duurde vrijdagnamiddag de langverwachte speech van Fed-voorzitter Jerome Powell in Jackson Hole, het idyllische bergdorpje in de Amerikaanse staat Wyoming waar centrale bankiers op ‘zomerkamp’ zijn. Maar de impact van zijn woorden was er niet minder om. Na een korte aarzeling doken de beurzen lager en steeg de tienjarige rente, ook in Europa.
De basis van zijn boodschap was immers even duidelijk als ‘hawkish’ (‘havik’ is vakjargon in de monetaire wereld voor conservatief en streng). De Amerikaanse centrale bank zal de rente mogelijk ’langere tijd’ hoog houden om de (hoge) inflatie te beteugelen. Dat kan ‘enigszins pijnlijk’ worden voor bedrijven en gezinnen, want het kan leiden tot ontslagen en een ‘aanhoudende periode van lagere economische groei’. Maar Powell vindt inflatie bestrijden belangrijker dan economische groei.
Want als de centrale bankiers te weinig doen, zal de schade aan de economie door de torenhoge inflatie nog veel groter zijn, waarschuwde Powell. De monetaire geschiedenis toont immers wat er kan gebeuren als het monetaire beleid ‘voorbarig’ wordt versoepeld. Waarna een duidelijke verwijzing volgde naar het lakse monetaire beleid in de jaren zeventig in de VS.
Volcker als voorbeeld
Een beleid dat er een van zijn befaamde voorgangers, Paul Volcker, in de jaren 80 uiteindelijk toe dwong om de rente meermaals en spectaculair te verhogen.
In een soort light versie van de befaamde ‘whatever it takes’belofte van voormalig ECB-collega Mario Draghi, beloofde Powell vrijdag om de inflatie te bestrijden ‘tot het werk af is’. Hij liet duidelijk verstaan dat er daarbij de nodige urgentie is. ‘Want hoe langer de huidige hoge inflatie aanhoudt, hoe groter het risico dat de hoge inflatie zich verankert in de geesten.’ Dat de inflatie in de VS vorige maand een eerste afkoeling liet zien, is onvoldoende. De Fed wil veel meer bewijzen zien.
Kortom, beleggers die hoopten dat de rente volgend jaar alweer naar beneden kan, kregen vrijdag een psychologische klap te verwerken. Powell gaf weliswaar geen hint met hoeveel de rente op de volgende Fed-meeting (gepland op 21 september) moet verhogen. Maar in de financiële markten gaat men al uit van een nieuwe renteverhoging met 50 tot 75 basispunten.
De VS zijn niet het enige land dat de rente optrekt om de piekende inflatie te temmen. In de aanloop naar de langverwachte speech van Powell meldde Reuters dat sommige ECB-beleidsmakers in september eveneens een renteverhoging van 75 basispunten op tafel willen leggen. Na de vorige ECB-vergadering lekte uit dat sommige bestuurders de zwakke euro zien als een gevaarlijke brandversneller voor de inflatie.
Vorige maand verhoogde de ECB de beleidsrente met 50 basispunten, wat al forser was dan verwacht. Volgens Reuters blijft een verhoging van 75 basispunten onwaarschijnlijk, maar een verhoging met 50 basispunten wordt nu wel waarschijnlijker.
Europa is de VS niet
De vraag is of al die renteverhogingen zullen helpen. Volgens Frank Vranken, hoofdeconoom bij vermogensbeheerder Edmond de Rothschild, bevinden de ECB en de Fed zich in een andere positie. ‘De inflatie in de VS is vrij breed, terwijl de inflatie in Europa vooral verband houdt met de energiecrisis. De rente verhogen zal de gasprijs niet verlagen, en ook niet de elektriciteitsprijs’, waarschuwt Vranken.
‘Mogelijk kan een stevige recessie de vraag aantasten, maar de structurele situatie op langere termijn is duidelijk: Europa zal duur lng-gas moeten importeren’, stelt Vranken vast. Samen met de hogere rente (die de financieringskosten opdrijft) dreigt daardoor ‘een serieuze kostencrisis voor de industriële bedrijven’. Hij vreest dat dit hun concurrentiepositie én hun aandelenkoers zal verzwakken tegenover de VS.
