Wagens die op cng (aardgas) rijden, zijn hun imago van groen en prijsvoordelig alternatief voor benzine- of dieselwagens kwijtgespeeld. Hoe komt dat?
De verkoop van nieuwe wagens met compressed natural gas (cng) als brandstof, is ingestort. In 2021 jaar stopte de teller op 995 nieuw ingeschreven cng-wagens, of amper een kwart van de bijna 4.000 uit 2018. Het lijkt vandaag moeilijk te geloven, maar in 2018 – nog maar vier jaar geleden – werden er meer cng-wagens verkocht dan 100 % elektrische wagens. Nu geldt het omgekeerde. Vorig jaar sprong de verkoop van e-wagens omhoog naar bijna 23.000, een veelvoud van de verkoop van aardgaswagens.
Die trend zal niet meer keren. De emissievrije elektrische wagen heeft het groene imago van de cng-auto – die weliswaar minder emissies van CO2 en fijn stof optekent dan diesel- of benzinewagens – doen verbleken. Prille pogingen van autoproducenten zoals Volkswagen om in de ontwikkeling van cng-wagens te investeren, zijn intussen afgebouwd of stopgezet. Vandaag gaan alle grote autoproducenten voluit voor de e-auto.
Ook de overheid doet dat. Kopers van een e-auto betalen in Vlaanderen geen eenmalige BIV (belasting op inverkeerstelling) en ook geen jaarlijkse verkeersbelasting. Tot eind 2020 hadden ook de kopers van een cng-wagen recht op die fiscale voordelen, maar sinds 1 januari 2021 niet meer. Het stopzetten van die belastingvermindering maakt de aankoop van een cng-wagen financieel minder interessant.
Prijsexplosie
Bovendien moeten de eigenaars van een cng-wagen sinds enkele maanden afrekenen met astronomische prijsverhogingen aan het tankstation. Het prijsvoordeel dat ze tot vorig jaar bij elke tankbeurt hadden, vergeleken met diesel- of benzinerijders, is helemaal weggevallen.
Wat zeggen de cijfers? In 2018 kostte cng-brandstof gemiddeld zowat 0,90 euro per kg. Dat was goed voor een brandstofrekening van 3,38 euro per 100 gereden kilometers. Daarmee was cng een stuk goedkoper dan de 5,83 euro per 100 kilometer voor diesels en de 6,68 euro voor benzinewagens.
Het contrast met de huidige prijzen is enorm. Diesel- en benzinerijders betalen vandaag net geen 2 euro per liter, maar voor 1 kg cng in een tankstation van Dats24 (onderdeel van de Colruyt-groep) is de prijs opgelopen tot gemiddeld 3,23 euro (bij laagcalorisch of ‘arm’ gas) of tot 3,63 euro (bij hoogcalorisch of ‘rijk’ gas).
Het verschil tussen de twee soorten (cng-wagens kunnen op beide rijden) toont zich in het rijbereik: met 1 kilogram laagcalorisch cng raakt u even ver als met 1 liter diesel; bij hoogcalorisch gas komt daar zo’n 20 % rijbereik bij.
Globaal is cng dus ruim driemaal duurder geworden dan een jaar geleden. De verklaring ligt, in de eerste plaats, bij de fors gestegen internationale aardgasprijzen, luidt het bij Dats24, dat met een eigen netwerk van 95 cng-stations jarenlang de voortrekker is geweest van wagens op aardgas.
‘We zijn overgeleverd aan de prijzen op de groothandelsmarkten. Als die stijgen, moeten we ze doorrekenen aan de consument’, aldus pr-manager Maarten Van Houdenhove.
Die prijsschommelingen zijn hevig, getuigt hij. Tussen half juni en half juli was er sprake van meer dan een verdubbeling, van 85 euro per MWh naar 185 euro per MWh. Na die piek was er een lichte prijsdaling, tot 163 euro per MWh, zodat de cng-prijs aan de pomp op 18 juli iets omlaag kon.’
Op langere termijn is de trend desastreus. ‘Tussen 2011 en 2021 schommelden de gasprijzen op de internationale markten rond 15 euro per MWh. Vandaag is dit dus een tienvoud.’
Dure elektriciteit nodig
Nog een factor die cng extra duur maakt: brandstofverdelers als Dats24 tappen het aardgas af van het gasnetwerk, maar moeten dat dan wel zelf nog comprimeren, tot cng-autobrandstof. Dat proces vergt (dure) elektriciteit, wat de operationele kosten verder doet oplopen.
Van Houdenhove ontkent formeel dat Dats24 slapend rijk wordt door de hoge prijzen. ‘We hebben onze marges niet verhoogd. We verdienen echt niet meer dan vroeger op cng. Ook wij zijn niet gelukkig met de hoge gasprijzen.’ Dat er voor cng geen wettelijke maximumprijs bestaat, zoals dat wel het geval is met benzine of diesel, heeft volgens hem ‘geen invloed op onze prijsvorming’.
Bij Dats24 blijven ze cng-brandstof aanprijzen. ‘Wie al jaren op cng rijdt, heeft de voorbije jaren duizenden euro’s kunnen besparen. We begrijpen dat de huidige, hoge prijzen een tegenvaller zijn. Maar particulieren gebruiken hun wagen meestal 9 of 10 jaar. Over deze looptijd blijft het voordeel van cng op het vlak van de verbruikskosten voelbaar.’
Dats24 betreurt dat de Vlaamse overheid de verkoop van nieuwe wagens met een klassieke verbrandingsmotor, ook die met cng-brandstof, vanaf 2030 wil verbieden. ‘Het zou beter zijn om in te zetten op bio-cng als brandstof, zoals in Duitsland, Nederland en Zweden’, luidt het. Het gebruik van bio-cng, geproduceerd bij afvalverwerking, zou volgens het bedrijf ‘de afhankelijkheid van de internationale markten verminderen en tot een stabieler en lager prijsniveau leiden’.
