Een meerderheid van de bedrijven lijkt erin te slagen de gestegen kosten door te rekenen en zo hun kwartaalwinst op peil te houden. Maar de tweede jaarhelft belooft veel moeilijker te worden.
De vele kostenstijgingen lijken heel wat bedrijven maar weinig te deren. Ze slagen erin de hogere kosten door te rekenen, waardoor hun winst op peil blijft. Het gevolg is dat de meeste winstcijfers over het eerste kwartaal lijken mee te vallen, ook al is het cijferseizoen – zeker in België – nog maar net gestart.
Tom Simonts, aandelenspecialist van Bolero en KBC Securities, waarschuwt voor te snelle conclusies. ‘In de cijfers van het eerste kwartaal is het effect van de oorlog in Oekraïne nog beperkt. De bezorgdheid over de impact van covid op de Chinese economie zit er zelfs nog helemaal niet in. Omgekeerd was het eerste kwartaal goed gestart doordat de aanvoerlijnen eind vorig jaar meer in de plooi begonnen te vallen.’
‘Opvallend is dat de meeste bedrijven de goede prestatie van het eerste kwartaal niet doortrekken in hun vooruitzichten’, zegt Simonts. Bierbrouwer AB InBev is zo’n voorbeeld. De brouwer verhoogde in het eerste kwartaal zijn prijzen en wist de inkomsten per hectoliter bier met bijna 8 % te verhogen. Zowel volume als omzet van de brouwer stegen sterker dan verwacht. Toch trekt AB InBev de jaarprognose niet op. Vier tot acht procent meer brutobedrijfswinst blijft de verwachting. Volgens AB InBev zullen de marges onder druk blijven staan. Je ziet bij veel bedrijven dat ze een slag om de arm houden’, concludeert hij.
De chemiegroep Solvay, die aan zakelijke klanten levert, verhoogde haar prijzen forser dan de stijging van de eigen kosten. De jaarprognose werd lichtjes verbeterd, maar toch minder dan in principe gekund had. De prijsverhoging is op zich een teken van prijszettingsmacht en niet alle bedrijven hebben die macht. Bedrijven zoals Solvay, die er nog een schep bovenop doen, vormen een minderheid.
Euro voor euro
‘Veel bedrijven rekenen de kostenstijging euro voor euro of dollar voor dollar door. Daardoor blijft de brutobedrijfswinst gevrijwaard, maar is er technisch wel een (beperkte) daling van de procentuele winstmarge, omdat het kostenaandeel in de totale prijs toeneemt’, legt Fernand De Boer, analist van Bank Degroof Petercam uit. De prijzen stijgen door hogere grondstoffen- en energiekosten, maar ook door hogere lonen. De arbeidsmarkt blijft vooralsnog krap.
De vele prijsstijgingen zullen volgens De Boer gaan wegen. Bedrijven zullen mogelijk de bouw van een nieuwe productiehal uitstellen, consumenten zullen wachten met de aankoop van een duurzaam consumptiegoed of met een verbouwing. ‘Ik verwacht vooral dat in de tweede jaarhelft de vele prijsstijgingen meer en meer hun tol zullen eisen. Bedrijven zullen vervolgens mogelijk hun doelstellingen moeten verlagen’, zegt De Boer, die een lastigere tweede jaarhelft voorspelt.
Peter Vanden Houte, hoofdeconoom van ING Bank, sprak recent met heel wat bedrijfsleiders. ‘Wat ik hoorde, is dat bedrijven voorlopig de prijsstijgingen konden doorrekenen, maar dat ze vrezen dat de eindconsument op een bepaald ogenblik afhaakt.’ In de sector van kleinhandelsverkopen staat de vraag al onder druk. H&M zei dat de oorlog in Oekraïne consumenten deed aarzelen. Gisteren publiceerde Zalando zijn eerste omzetdaling ooit. In de VS vielen ook de cijfers van het onlineplatform eBay tegen.
Opgestapelde vraag
De Oekraïne-impact en wellicht ook de hogere energiefactuur lieten zich in maart voelen in de kleinhandelsverkopen. ‘In de eurozone daalden de bestedingen in maart met 0,4 procent. Aanzienlijk meer dan verwacht’, zegt Vanden Houte. Een enquête van de Europese Commissie over het consumentenvertrouwen onderlijnt dat. Het vertrouwen kelderde in maart en herstelde in april maar marginaal. ‘De aankoopintentie van duurzame consumptiegoederen staat op het laagste peil sinds de financiële crisis’, zegt Vanden Houte. Dat is exclusief 2020, maar toen kon je door de lockdowns maar moeilijk bestellen.
Ook al stellen klanten uit, de verwerkende industrie zal daar voorlopig niet zo veel last van hebben. ‘Omdat er nog heel wat opgestapelde vraag is. Bestellingen die door gebrek aan cruciale onderdelen (zoals chips) nog niet vervaardigd kunnen worden. De aanhoudende aanvoerproblemen maken dat de beschikbare productiecapaciteit van dit jaar bij sommigen al ingevuld is.’
De rode draad in de bedrijfsprognoses is de onzekerheid. ‘De olieschok kan best nog wat intensiever worden, met als gevolg hogere olieprijzen in de tweede jaarhelft. De vooruitzichten zijn redelijk troebel.’
