De oorlog in Oekraïne en de prijsstijgingen hebben het consumentenvertrouwen de voorbije maand een even grote klap toegebracht als de start van de coronacrisis. Net nu we het weer wat zonniger inzagen.
Het consumentenvertrouwen meet hoe positief Belgen denken over de economie, de werkgelegenheid, hun financiële situatie en het spaarvermogen. Staat de indicator op nul, dan zijn er evenveel optimisten als pessimisten.
De voorbije maand is dat vertrouwen ingestort. In februari was het nog uitgekomen. De indicator verloor sindsdien echter 17 punten, waardoor hij nu uitkomt op -16. Een grote meerderheid van de consumenten ziet de toekomst sinds deze maand dus weer pessimistisch in. ‘De oorlog in Oekraïne en de plotselinge prijsstijgingen hebben het vertrouwen bruusk ondermijnd’, meldt de Nationale Bank in een persbericht.
Die daling is even sterk als in april 2020, toen de mondiale coronacrisis net was uitgebroken. Met een afname van 17 punten zijn dat allebei de scherpste maandelijkse dalingen sinds de start van de bevraging in 1985. Omdat we van een hoger niveau komen, staat het vertrouwen vandaag wel nog steeds een stuk hoger dan in april 2020. Toen zakte het van -9 naar -26.
‘Niet dramatiseren’
Alle deelindicatoren van het consumentenvertrouwen zijn deze maand gedaald, maar vooral het algemene vertrouwen in de economische situatie van ons land kreeg een ferme oplawaai. Dat duikelde van -11 in februari naar -47, een historisch laag niveau. Wat hun eigen financiële situatie betreft, zien ook steeds minder gezinnen het rooskleurig in. Die indicator zakte van -5 naar -14, nog lager dan in het begin van de coronacrisis. De spaarvooruitzichten zijn ook heel duidelijk afgezwakt. ‘De huishoudens verwachten dat hun eigen financiële situatie erop zal achteruitgaan, zoals nooit eerder waargenomen’, besluit de Nationale Bank.
De scherpe daling komt op een moment dat we het allemaal net weer wat zonniger inzagen. Vorige maand nog waren vooral de verwachtingen voor de arbeidsmarkt en voor het spaarvermogen van de gezinnen fors verbeterd. ‘Er is inderdaad flink wat onzekerheid, toch zou ik deze daling niet dramatiseren’, zegt Bart Van Craeynest, hoofdeconoom van ondernemersorganisatie Voka. ‘Het consumentenvertrouwen is een erg volatiele indicator. Bij eerdere conflicten, zoals de Golfoorlogen, deed er zich op korte termijn ook een sterke daling voor. Wanneer consumenten dan merken dat de impact hier relatief beperkt blijft, kan het vertrouwen ook weer snel herstellen.’
‘Dat dit jaar economisch moeilijker wordt dan vorig jaar, dat staat vast’, zegt Van Craeynest. ‘Al is het zo dat veel gezinnen tijdens de coronacrisis net flink hebben kunnen sparen, en dat de arbeidsmarkt nog altijd heel sterk staat. De automatische loonindexering verzacht voor een deel de inflatie en ook de hypotheekrente is nog min of meer stabiel. Kortom, ondanks de grote onzekerheid is paniek zeker nu nog helemaal niet nodig.’
