In 2021 versleepten we voor 25 biljoen euro aan goederen.
Mobieltjes, mondkapjes, soja, gas… Nooit eerder werd er zoveel internationale handel gedreven als in 2021.
Een record voor de wereldhandel: in 2021 zijn er voor 28,5 biljoen dollar aan goederen en diensten verscheept en uitgewisseld tussen landen onderling. Dat is 13,00 % meer dan in het jaar voordat de coronacrisis begon.
Dit enorme bedrag, 28.500 miljard dollar (25.000 miljard euro), ligt zo hoog omdat er veel vraag was naar smartphones, computerschermen, mondkapjes, soja, vlees, olie en gas. Consumenten hadden in het tweede jaar van de crisis nog wat aankopen in te halen, en daarbij werden ze soms geholpen door de financiële steun van hun overheid.
Maar ook speelt mee dat de prijzen van grondstoffen hard zijn gestegen. Plantaardige oliën, zuivel, granen en vlees zijn bijvoorbeeld veel duurder geworden op de wereldmarkt. Of neem de internationale energiehandel. Door de hoge prijzen groeide die in dollars met 97,00 % in het vierde kwartaal van 2021, vergeleken met een jaar eerder. Een gevolg van die dure grondstoffen is dat landen als Zuid-Afrika en Rusland hun export harder zien groeien dan Europa en de VS.
Een normale jaar voor de boeg?
En 2022? Tot dusver groeit de handel dit jaar niet erg hard, zegt Unctad, de handelsorganisatie van de Verenigde Naties die de cijfers donderdag naar buiten bracht. Dat komt deels door de omikronvariant van het coronavirus. Maar sowieso verwacht Unctad dat de handel dit jaar normaliseert. De prijsstijgingen en de extra vraag kunnen immers niet eeuwig doorgaan.
Toch zijn er wel langdurige effecten te verwachten van de crisis. “De pandemie zorgde voor een ongekende druk op productieketens”, zegt Unctad. Logistieke verstoringen, een tekort aan chips, energieproblemen in fabrieken, hoge vrachtkosten.
“Grote bedrijven bekijken nadrukkelijk hoe ze de betrouwbaarheid in hun productieketens kunnen vergroten en risico’s kunnen managen”, zegt Unctad. Als ze dichter bij huis gaan produceren, kan de handel dit jaar gaan verschuiven.
Een handelsblok van 2,2 miljard mensen
De wereldhandel wordt al regionaler door een aantal handelsverdragen, zoals het Regional Comprehensive Economic Partnership (RCEP) tussen China en vijftien andere landen, dat op 1 januari in werking is getreden. Als handelsblok omvat RCEP maar liefst 2,2 miljard mensen en 30,00 % van de wereldwijde economische productie. De handel tussen deelnemers zoals Australië, Japan, Zuid-Korea, Vietnam en de Filipijnen zal toenemen, ten koste van de buitenstaanders.
Een ander voorbeeld is het Afrikaanse vrijhandelsverdrag, dat een jaar eerder in werking is getreden. Bijna alle Afrikaanse landen hebben dit Continental Free Trade Agreement ondertekend, al is het nog niet overal geratificeerd. Het is de bedoeling dat Afrikaanse landen onderling meer zaken gaan doen.
Opvallend is dat het handelstekort van de Verenigde Staten tijdens de crisis is gegroeid, de VS importeren veel meer dan ze exporteren. Bij China ligt dat precies andersom: het Chinese handelsoverschot is tijdens de crisis gegroeid, meldt Unctad.
De begin 2020 afgesloten overeenkomst tussen beide landen, een soort wapenstilstand in de handelsoorlog, heeft dat gat dus niet kunnen verkleinen. Woensdag klaagde de handelsgezant van de VS dat China zich niet aan de internationale handelsregels houdt.
Hoe groot de gevolgen kunnen zijn van de verstoringen in de wereldhandel liet het Internationaal Monetair Fonds donderdag zien op basis van nieuw onderzoek. In de eurozone is de productie van de maakindustrie door de problemen in de ketens namelijk 6,00 % lager uitgevallen in de eerste drie kwartalen van 2021. Was dat niet het geval geweest, dan had het bruto binnenlands product maar liefst 2,00 % hoger kunnen uitvallen.
Vooral Duitsland en Tsjechië hebben last van de ontregelingen, want daar viel de productie van de maakindustrie met 13,00 en 14,00 % terug. In deze landen staan bijvoorbeeld autofabrieken die stilvallen als er één onderdeel ontbreekt. Duitsland scheelde dat vorig jaar bijna 3,00 % economische groei en Tsjechië zelfs 5,00 %.
