“Ze komen aan met wat chips in hun brooddoos. Of zelfs met helemaal niks”

Naar schatting kwart kinderen zit met honger op schoolbanken

De Universiteit Gent start een onderzoek naar wat er in de brooddozen zit van schoolkinderen, want al te vaak is dat helemaal niets. Dat bevestigen steeds meer scholen en armoedeorganisaties. “In élke klas zit een kind met honger.”
Een energiedrankje, een paar cocktailworstjes, verkruimelde chips, een suikerwafel, een restje pizza. Soms zelfs helemaal niets. De inhoud van de brooddozen van kinderen uit negen Gentse basis- en secundaire scholen legt een schrijnende problematiek bloot, zag Katrien Verbeke. Zij trok naar schoolrefters in de stad en richtte, samen met Enchanté vzw, het initiatief Brood(doos)nodig op.

“1 op de 4 kinderen zit met honger op de schoolbanken”, schat ze. “Exacte aantallen zijn daarover moeilijk te vinden, het is een verdoken probleem, maar cijfers over kinderarmoede geven wel een richting. In de stadsscholen in Gent, bijvoorbeeld, wordt ongeveer een kwart van de schoolmaaltijden met korting aangeboden omdat die kinderen en hun gezinnen in leefloon- of bijna-leefloonomstandigheden zitten. 23,00 % van de Vlaamse schoolkinderen leeft in een gezin met een jaarinkomen lager dan 30.000 euro – onder de armoedegrens. En net iets minder dan 500.000 leerlingen kregen vorig schooljaar een schooltoeslag: 39% van alle kinderen in het Nederlandstalige onderwijs. Ook dat cijfer stijgt elk jaar, deels omdat de toekenning nu automatisch gebeurt en niet meer moet worden aangevraagd.”

Het probleem komt voor iedereen dichtbij, zegt Katrien, “in de klas van onze kinderen of kleinkinderen”. “In elke klas zit een kind met honger. Er is geen enkele schooldirecteur die niet bevestigt dat het brooddozenprobleem geen dagdagelijkse uitdaging is.”

Energiedrankjes

De verhalen zijn schrijnend. “Als GOK-coördinator (Gelijke Onderwijskansen, red.) krijg ik heel wat leerlingen op bezoek die letterlijk zeggen: ‘Mevrouw, ik heb zo’n honger’. Ik ben echt geschrokken van hoe sommige brooddozen eruitzien. Totaal niet voedzaam, soms gewoon leeg”, zegt An Schepens van het Onze-Lieve-Vrouwe Instituut (OLVI) in Gent.

Ze heeft tal van voorbeelden. “Drie vriendinnen uit het tweede middelbaar leggen elke middag hun lunch samen en delen die dan. Eentje krijgt dagelijks iets mee van thuis, een ander soms, de derde nooit. Zij zegt dat de frigo leeg is. Voor de kerstvakantie kwam een ander meisje bij me aankloppen: ‘Er zijn nog drie pizza’s waar we het de komende twee weken mee moeten redden’. Toen ik dat verhaal nog eens aan de kersttafel vertelde, kromp mijn maag ineen.”

De GOK-coördinator ziet dat heel veel middelbare scholieren enkel energiedrankjes meehebben, in de hoop de dag door te komen. “Dat is een grote plaag op de secundaire scholen.” Dankzij Brood(doos)nodig biedt de school nu één keer per week een gratis ontbijt aan, twee keer per week een gratis stuk fruit en een keer per week soep. “In het begin kwamen leerlingen schoorvoetend aanschuiven, nu staan ze al op voorhand in de rij.”

Schaamte

Ook elders in Vlaanderen worden al initiatieven genomen. In Geraardsbergen bijvoorbeeld zamelde ondersteuningswerker Lindsay Temmerman, vroeger werkzaam in het buitgewoon onderwijs, al 40.000 euro in om kinderen in veertien kleuter- en lagere scholen een tegemoetkoming te kunnen bieden. “Maar willen we elk kind een schooljaar lang helpen, dan hebben we minimaal 70.000 euro nodig”, zegt ze. “Veel kinderen schamen zich rot dat ze geen lunch mee hebben, gaan zich soms zelfs verstoppen. We willen niet dat ze zich moeten gaan aanmelden om een maaltijd te krijgen.”

Omdat de cijfers voorlopig zeer versnipperd zijn, wil professor Wendy Van Lippevelde, verbonden aan de faculteit Maatschappelijke Gezondheidkunde van de UGent, dit jaar nog een grotere studie opzetten. “De nood is hoog om meer inzicht te krijgen in de inhoud van de brooddozen en zo ook in de problematiek van voedselonzekerheid bij kinderen. Hopelijk kunnen die inzichten leiden tot oplossingen”, zegt ze. De onderzoekers zullen daarbij ook peilen naar de mening van directie, leerkrachten, brugfiguren, kwetsbare ouders en kinderen over de initiatieven die nu al lopen in de verschillende scholen.

Brood(doos)nodig steunen kan op brooddoos.brooddoosnodig.be. Volgend schooljaar wordt het project in nog vier andere steden opgestart.

TONDELEIR, F. “Ze komen aan met wat chips in hun brooddoos. Of zelfs met helemaal niks” Het Laatste Nieuws, 26 januari 2022, 6.
E-mail Print kopieer
Copyright © 2024 Pelckmans maakt een deel uit van Pelckmans uitgevers
mens en samenleving logo