De Salvadoraanse president wil een nieuwe stad voor de cryptomuntindustrie. Maar echt populair is de bitcoin bij de modale Salvadoraan nog niet gebleken. En de sceptici zijn talrijk.
In september werd El Salvador het eerste land ter wereld dat de bitcoin als legaal betaalmiddel erkende. Het Centraal-Amerikaanse land bezit al 1.220 bitcoinmunten ter waarde van ongeveer 70 miljoen dollar, en in alle grote steden liet president Nayib Bukele bitcoinautomaten plaatsen. Iedere burger kreeg bovendien voor 30 dollar bitcoinwaarde cadeau. Een daartoe bestemde digitale portemonnee werd met de naam ‘chivo’ bedacht, plaatselijk Spaans voor ‘cool’.
Cool is wat ook Bukele (40) wil zijn. Dat illustreren niet alleen zijn baseballpet en slimfit jeans, maar meer nog zijn jongste plannen met de cryptomunt. Die zijn groots. Op een congres dat bitcoinadepten uit de hele wereld naar de badplaats Mizata lokte, kondigde Bukele vorige week de bouw aan van Bitcoin City, de toekomstige ‘hoofdstad van de wereldwijde bitcoinindustrie’. Hij schuwde de beeldspraak niet. In een verwijzing naar de Griekse veldheer Alexander de Grote en de door hem gestichte stad in de Nijldelta, zei de president dat, ‘om de bitcoin wereldwijd te verspreiden, we meerdere Alexandriës moeten bouwen!’
Bukele heeft zijn project mooi op een rijtje: Bitcoin City zal gebouwd worden in de oostelijke provincie La Unión, aan de voet van de Conchagua-vulkaan. De warmte onder de krater zal niet alleen de stad van stroom voorzien, ook het bijbehorende, veel energie verbruikende datacentrum voor het aanmaken van bitcoins zal geothermisch aangedreven worden.
Bukele’s nieuwe stad wordt op en top milieuvriendelijk. Er komen flats en winkelcentra, een haven en een luchthaven. Van de regering krijgen investeerders niet alleen het land en de infrastructuur cadeau, maar ook een fiscaal gunstregime: op een btw van 10 procent na, zullen er geen belastingen geheven worden.
‘Significante risico’s
Voor zijn onderneming gaat Bukele in zee met Blockstream, een Canadees bedrijf dat technologie aanlevert voor in bitcoin gespecialiseerde informatieverwerking. Op het forum in Mizata beloofde Blockstream-afgevaardigde Samson Mow dat El Salvador ‘het financiële centrum van de wereld’ zal worden. Om geld in het laatje te brengen, hoopt het land volgend jaar voor om en bij het miljard dollar bitcoinobligaties uit te schrijven, waarna de eerste spadesteek spoedig een feit moet zijn.
Bukele’s nieuwe horizonten mogen wereldwijd de pers halen, critici vrezen dat de president luchtkastelen bouwt en voor de vlucht vooruit kiest. ‘Feel the bit’, zo luidt zijn slogan, maar echt populair is de bitcoin bij de modale Salvadoraan nog niet gebleken.
Meer zelfs, de president geeft de indruk te gokken met centen uit de schatkist. Toen de waarde van de cryptomunt onlangs van 68.327 naar 54.377 dollar terugviel, volgens waarnemers het gevolg van een wetsvoorstel in India dat het gebruik van de bitcoin strak wil reguleren, kocht El Salvador prompt een honderdtal exemplaren op om de markt te ondersteunen.
Dergelijke beleidsopties zijn niet naar de zin van het Internationaal Monetair Fonds (IMF), met wie Bukele in onderhandeling is over een coronahulppakket van 1,3 miljard dollar. In november waarschuwde het IMF, niet voor de eerste keer, voor ‘significante risico’s’ op het macro-economische en financiële vlak als het arme El Salvador vasthoudt aan de bitcoin als wettelijk betaalmiddel.
Maar Bukele houdt niet van kritiek. Hij gaat stilaan de autoritaire toer op en weert kritische stemmen. Zo bereidt het parlement, waar hij een absolute meerderheid heeft, een ngo-wet naar Russisch model voor. Daardoor zullen groepen uit het middenveld het moeilijker krijgen om financiële hulp aan te nemen uit het buitenland. De ‘buitenlandse agenten-wet’ dreigt een stok te worden om critici en onafhankelijke media mee te slaan, vrezen mensenrechtenorganisaties. ‘Het valt te bezien hoe het muilkorven van buitenlandse en oppositiepers te verenigen valt met Bitcoin City,’ schrijft journaliste Andjela Radmilac van het onafhankelijke webzine Cryptoslate. Volgens haar kan de maatregel weleens ‘problematisch uitvallen voor de verslaggeving over de bitcoin en het gebruik ervan als wettelijk betaalmiddel in El Salvador’.
