De federale regering presenteert haar begroting als een bundel ‘nieuwe ideeën om de wereld beter en eerlijker te maken en om stabiliteit en zekerheid te brengen’. Wat verandert er voor u, als werknemer, als consument of als werkgever?
Als consument
Duurder vliegen en duurdere tabak
De accijnzen op traditionele tabaksproducten worden vanaf volgend jaar verder verhoogd. De maatregel moet volgend jaar 120 miljoen euro opleveren, waarmee de lastenverlagingen voor lage en middelgrote lonen worden gefinancierd. Inbegrepen zijn nieuwe accijnzen voor nieuwe tabaksproducten zoals e-sigaretten of verwarmde tabak. Die werden tot nu toe niet belast. De federale regering zegt te streven naar een generatie zonder tabak.
Het vliegtuig nemen voor een vlucht van minder dan 500 kilometer zal minder aantrekkelijk worden. De regering voert een inscheeptaks in, die volgend jaar 30 miljoen euro moet opleveren. De maatregel verlaagt het concurrentieel voordeel van luchtverkeer ten opzichte van bijvoorbeeld de trein en is een voorafname op een Europese aanpassing van de regels rond de belasting op kerosine.
De vrijstelling van btw voor gemeubelde logies, zoals via AirbBnB, verdwijnt. Vandaag kunnen de verhuurders van die kamers kiezen voor de btw-vrijstelling voor kleine ondernemingen. Ze moeten daardoor geen btw-aangifte indienen of aanrekenen. Dat leidt tot oneerlijke concurrentie met de hotelsector. Daarom schrapt minister van Financiën Vincent Van Peteghem (CD&V) de vrijstelling.
En dan zijn er de energiemaatregelen die de federale regering heeft genomen. Twee miljoen gezinnen houden minstens tot de lente hun recht op het uitgebreide sociaal tarief (voor wie recht heeft op de verhoogde tegemoetkoming voor gezondheidszorg) en een bijkomende vermindering van 80 euro om de prijsstijgingen van elektriciteit op te vangen. Het sociaal tarief blijft nadien behouden voor de bijna 500.000 kwetsbaarste gezinnen.
De verlenging van het sociaal tarief betekent een verlaging van de energiefactuur in 2022 met ongeveer 720 euro, aangezien het grootste verbruik in de winter ligt. Daarnaast krijgen de OCMW’s via het gas- en elektriciteitsfonds 16 miljoen euro extra om gezinnen te helpen die betalingsmoeilijkheden hebben maar die geen recht hebben op het uitgebreide sociaal tarief.
De regering geeft ook een aanzet tot de energienorm, die moet vermijden dat energieprijzen bij ons sterker stijgen dan in de buurlanden. De federale heffingen in de stroomprijs worden omgezet naar een accijns, die een regelaar zet op de energiefactuur: nieuwe kosten die anders volgend jaar in de factuur zouden belanden, kunnen eruit worden geweerd. Dat bespaart een modaal gezin 30 euro per jaar. (wwi)
Als werknemer
Alles om meer mensen aan het werk te krijgen
De belangrijkste maatregel voor gezinnen met een laag of middelmatig loon is de combinatie van de werkbonus en de afschaffing van de bijzondere bijdrage voor de sociale zekerheid. Gecombineerd komen die neer op een belastingverlaging van 300 miljoen euro. Hoeveel dat een gezin gemiddeld oplevert, hangt af van de individuele situatie.
Het afschaffen van de bijzondere bijdrage voor de Sociale Zekerheid, een maatregel die in 1994 werd ingevoerd door wijlen premier Jean-Luc Dehaene (CD&V), levert alleenstaanden 50 euro per jaar op en werkende koppels 150 euro per jaar, zegt minister van Financiën Vincent Van Peteghem (CD&V).
Wie langdurig werkloos is geweest, zal drie maanden lang een kwart van zijn uitkering kunnen behouden als hij aan de slag gaat in een knelpuntberoep. Die maatregel is bedoeld om meer werklozen te activeren. Net zo zullen mensen in opzeg al een opleiding kunnen volgen bij een andere werkgever. Werknemers krijgen ook recht op opleiding, zodat ze zich kunnen blijven bijscholen. Tegen 2024 moet het gaan om vijf dagen per jaar.
De fiscale aftrek voor kinderopvang gaat van 13 naar 14 euro per dag en per kind. Het moet ouders het leven makkelijker maken.
De regering stelt ook voor om een vierdagenwerkweek van 38 uren mogelijk te maken. De sociale partners moeten zich nog wel over het voorstel uitspreken. Ook die maatregel moet de combinatie van werk en privé draaglijker maken.
De langdurig zieken worden verder aangemoedigd om indien mogelijk te werken. Werknemers zullen na tien weken afwezigheid een vragenlijst voorgelegd krijgen, die peilt naar wat mogelijk is. Als ze blijven weigeren om die in te vullen, kunnen ze 2,50 % van hun uitkering verliezen. Ook werkgevers worden aangemoedigd om in te zetten op de re-integratie van hun zieke werknemers tot 55 jaar. Ondernemingen met een hoge graad van arbeidsongeschiktheid onder de werknemers betalen een werkgeversbijdrage van 2,50 % gedurende één kwartaal. De regionale diensten voor arbeidsbemiddeling, zoals de VDAB, krijgen extra financiering als ze meewerken aan het federale plan.
Het ziektebriefje verdwijnt bij de eerste dag ziekte, met een maximum van drie dagen per jaar. De maatregel geldt alleen voor grote ondernemingen.
Als werkgever
Addertje onder het gras van de e-commerce
De federale regering doet een nieuwe poging om de e-commercesector in ons land nieuw leven in te blazen. De bedoeling is om avondwerk van 20 uur tot middernacht mogelijk te maken en duurdere nachtarbeid later te laten beginnen. Dat zijn de uren waarin de meeste online bestellingen binnenkomen. Daarnaast wordt er ook een proefproject op poten gezet, waardoor werknemers ’s avonds vrijwillig aan de slag kunnen gaan in een e-commercebedrijf. Maar eerst moeten de sociale partners zich nog uitspreken over het voorstel. En de regering wil een rondetafel organiseren om meer inzicht te krijgen in de redenen waarom e-commerce in ons land niet aanslaat. De grote vraag is wat er gebeurt als de sociale partners het niet eens raken.
De maatregel om voor de eerste aanwerving geen sociale bijdragen te vragen, wordt beperkt. Een doorlichting van het Rekenhof had misbruik aan het licht gebracht, met onder meer iemand met een loon van 3 miljoen euro, die onder het systeem viel. Er is nu afgesproken dat per kwartaal maximaal voor 4.000 euro aan sociale bijdragen mag worden afgetrokken voor een eerste aanwerving.
De transportsector, busbedrijven en taxi’s genieten al sinds 2004 een korting op de brandstofaccijnzen. Die wordt nu langzaam verminderd, wat de bedrijven ertoe zal aanzetten om over te schakelen op groene alternatieven, zoals elektrische auto’s. Het levert de regering volgend jaar 50 miljoen euro op.
De investeringsaftrek, een fiscaal voordeel dat bedrijven aanmoedigt om te investeren, wordt hervormd. Investeringen in digitale of groene technologie krijgen voorrang.
Buitenlandse kaderleden in bedrijven, de zogenaamde expats, genieten vandaag een gunstregime. Ze kunnen bijvoorbeeld belastingvrije kostenvergoedingen krijgen. Die regels worden verstrengd, zodat de expats niet langer onbeperkt in de tijd van de voordelen kunnen gebruikmaken en niet langer in een statuut van fiscale stateloosheid belanden. Volgend jaar moet de maatregel 24,5 miljoen opbrengen.
Een buitenbeentje is de besparing op de werking van de politiek. Op de Kamer, de Senaat en de politieke partijen wordt volgend jaar 1,11 % bespaard. Voormalige ministers zullen vanaf 2024 slechts één voltijdse werknemer meer in dienst mogen hebben in plaats van twee vandaag. Het levert volgend jaar 3,5 miljoen euro op.
