Google misbruikt zijn monopolie en schaadt zo de concurrentie en de consument. Dat zegt het Amerikaanse ministerie van Justitie.
De antitrustklacht die gisteren werd ingediend tegen Google, betekent een keerpunt voor de big tech, de grote technologiebedrijven waartoe behalve Google meestal Facebook, Amazon en Apple worden gerekend. De jongste jaren groeit in de VS een consensus dat de big tech te machtig is geworden. Ook tegen de drie andere reuzen lopen in de VS onderzoeken door het ministerie van Justitie en handelsregulator FTC.
Het is van 1998 geleden dat het ministerie van Justitie nog een antitrust-klacht indiende tegen een groot technologiebedrijf. Dat was toen Microsoft, dat van gelijkaardige feiten werd beschuldigd: het zou exclusieve overeenkomsten hebben gesloten om concurrentie onmogelijk te maken.
Antitrustwet
Google wordt voor de rechtbank in Washington aangeklaagd voor overtredingen van de Sherman Act, de Amerikaanse antitrustwet. De deelstaatministers van Justitie van elf staten, allemaal Republikeinen, sluiten zich aan bij de klacht.
De klacht volgt op een onderzoek dat ruim een jaar geleden van start ging. Volgens de Amerikaanse media zijn tussen de aanklagers bij het ministerie van Justitie twee kampen ontstaan: Republikeins-gezinden wilden een klacht vóór de verkiezingen van 3 november, Democraten vroegen meer tijd om een waterdichte zaak te bouwen. Minister van Justitie William Barr heeft zijn zin doorgedreven.
Minder keuze
Google domineert de markt voor zoekmachines, en misbruikt die positie om de opkomst van concurrenten onmogelijk te maken, aldus de aanklacht. Het bedrijf doet dat door exclusieve overeenkomsten te sluiten waarbij de Google-zoekmachine standaard is ingesteld, bijvoorbeeld in de Safari-browser van Apple en op Android-smartphones. Daardoor hebben Amerikanen minder keuze op het vlak van zoektechnologie en zijn ze gedwongen zich neer te leggen bij het feit dat Google gebruikmaakt van hun persoonlijke gegevens. Door zijn zoek-monopolie domineert Google bovendien de markt voor search advertising, advertenties bij zoekresultaten, waarvoor het aan adverteerders te hoge prijzen kan aanrekenen.
Activiteiten afstoten
‘Mensen gebruiken Google omdat ze daarvoor kiezen, niet omdat ze ertoe gedwongen worden of omdat ze geen alternatief kunnen vinden’, schrijft Google Chief Legal Officer Kent Walker in een reactie op de klacht. Volgens Google worden Amerikaanse consumenten niet geschaad en is er dus geen basis voor een antitrust-klacht.
In Europa werd Google al driemaal tot boetes veroordeeld voor enkele van dezelfde praktijken. De grootste boete, 4,3 miljard, kreeg Google in juli 2018 voor de manier waarop eigen apps, waaronder de zoek-app, bevoordeeld zijn op het eigen Android-besturingssysteem. Maar in de VS staat meer op het spel: het ministerie van Justitie vraagt aan de rechter om ‘structurele remedies’ te overwegen. Dat zou kunnen betekenen dat Google wordt gedwongen om activiteiten af te stoten. De procedure zal waarschijnlijk jaren duren.
In 1998 klaagde het ministerie van Justitie Microsoft aan omdat het zijn software-monopolie op illegale manier zou hebben verdedigd en uitgebreid. Microsoft werd in eerste aanleg schuldig bevonden en veroordeeld om te worden opgesplitst in twee afzonderlijke bedrijven, maar in beroep werd die uitspraak ongedaan gemaakt. In 2001 trof Microsoft een schikking. Microsoft werd onder toezicht geplaatst, ging zich minder agressief gedragen en werd al snel overschaduwd door opkomende concurrenten zoals, jawel, Google.
