Een klein scheutje optimisme in het coronadebat: volgens het Planbureau mag het. In haar economische begroting van juli ging de overheidsinstelling er nog van uit dat de Belgische economie in 2020 met liefst 10,60 % zou krimpen. Op basis van recentere resultaten en prognoses zet ze die terugval nu op 7,40 %. ‘Ons land ging in de eerste jaarhelft door een uitzonderlijke recessie, maar we stellen vast dat de economische schade in het tweede kwartaal minder omvangrijk is dan eerder ingeschat. Dat geldt voor de meeste eurolanden’, klinkt het.

Het Planbureau verwacht dat de Belgische economie in de tweede helft van dit jaar en ook volgend jaar ‘een gedeeltelijke inhaalbeweging’ maakt. In 2021 zou het bruto binnenlands product (bbp) met 6,50 % groeien. In absolute cijfers komt het bbp daarmee opnieuw op het peil van 2019, namelijk 477 miljard euro. In de federale regering wordt dat nadrukkelijk aangestipt. Maar volgens het Planbureau is de term V-herstel niet helemaal op zijn plaats. ‘Om van een V-vorm te kunnen spreken, gaat het net niet snel genoeg’, zegt Ludovic Dobbelaere van het Planbureau.

De inhaalbeweging wordt aangedreven door de uitvoer en de particuliere consumptie. Ondanks de zware klappen daalt het gemiddelde beschikbare inkomen in België maar met 0,30 % dit jaar. Dat is het gevolg van de beschermende maatregelen van de overheid, zoals de tijdelijke werkloosheid en de steun aan zelfstandigen. ‘De impact op het beschikbaar inkomen is wel zeer ongelijk verdeeld. Een grote groep heeft niks gevoeld en een kleine groep heeft het hard te verduren’, zegt Voka-econoom Bart Van Craeynest.

Volgend jaar zou het beschikbaar inkomen al opnieuw met 2 procent stijgen. De overschrijding van de spilindex zou in augustus vallen, in plaats van in december.

‘Het is van begin de jaren 90 geleden dat de spaarquote boven 20,00 % stond’, zegt Van Craeynest, die daar de grote uitdaging ziet. ‘Hoe snel gaan de gezinnen weer zonder handrem op consumeren? Dat bepaalt hoe vlot het herstel in de praktijk loopt. Dat is eerder een kwestie van vertrouwen dan van de beperkende maatregelen van de overheid. In de VS is gebleken dat de gezinsbestedingen even hard terugvielen in staten die weinig coronamaatregelen namen als in staten die verder gingen.’

Voor de werkgelegenheid moeten de zwaarste klappen nog komen, zegt het Planbureau. Tot nu viel de impact nog mee dankzij de tijdelijke werkloosheid. ‘Het werkgelegenheidsverlies zal ook tijdens het derde kwartaal eerder beperkt blijven, maar het zal weer oplopen tijdens het vierde kwartaal.’ Toch zijn ook die prognoses iets minder ongunstig geworden. Het Planbureau ziet dit jaar en volgend jaar nog 82.000 jobs sneuvelen, in plaats van de eerder geschatte 107.000.

Op basis van de economische begroting berekent het monitoringcomité hoe groot de begrotingsinspanning voor de nieuwe federale regering en de deelstaten is. Voor de lopende Vivaldi-onderhandelingen blijft het resultaat min of meer onveranderd. Tegenover de kleinere krimp in 2020 staat dat een minder fors herstel in 2021 dan in eerdere ramingen. Voor 2021 houdt het Planbureau rekening met een tekort van 5,40 % van het bbp, ofwel 26 miljard euro. Preformateur Egbert Lachaert (Open VLD) sprak eerder de ambitie uit naar het einde van de legislatuur weer naar een tekort van 3,00 % te gaan. Dat betekent dat de inspanning voor de Vivaldi-ploeg kan oplopen tot 12 miljard.

Lachaert zei vrijdag op zijn persconferentie dat van dat traject afgeweken kan worden als de economische groei door bijvoorbeeld heropflakkeringen van de pandemie weer verslechtert. De Standaard meldt dat meerdere scenario’s op tafel liggen, vertrekkend vanaf een basisscenario waarbij slechts 2 miljard wordt gesaneerd tegen 2024. Ook aan de virtuele onderhandelingstafels valt te horen dat de onzekerheid over het coronavirus het heel moeilijk maakt al harde afspraken te maken.