Economische prognoses voor België zijn niet bijster optimistisch
De economie zal in 2020 slechts met mate groeien. Veel zal afhangen van de houding van de consument. Houdt die zijn centen op zak, of durft hij ze uit te geven?
Met het einde van het jaar in zicht sijpelen de economische prognoses voor 2020 door. Zo verwacht Belfius Research een matige maar aangehouden groei van de economie van 1,00 % in 2020. Koen De Leus, hoofdeconoom van BNP Paribas Fortis, ziet het iets somberder in, en hanteert een groeicijfer van 0,70 %.
Enerzijds is die gematigde prognose het gevolg van de wereldwijde groei- en handelsvertraging, waar België als kleine open economie niet immuun voor is. Ons land is in het bijzonder gevoelig voor de evolutie van de exportvraag bij zijn belangrijkste handelspartners Duitsland, Frankrijk en Nederland, waar meer dan 40,00 % van onze uitvoer naartoe gaat. Er wordt een licht herstel van de Duitse economie en een aangehouden groei van de Franse en Nederlandse economie verwacht. Onze export zal daardoor blijven groeien, maar in een lager tempo dan voorheen.
De vraag blijft wat de handelsoorlog tussen de VS en China, en de brexit zullen betekenen. Er lijkt een zekere dooi in de handelsbetrekkingen tussen de VS en China, maar hoe zullen bijvoorbeeld de presidentsverkiezingen in de VS hun schaduw vooruitwerpen op de gehanteerde taal tussen Donald Trump en Xi Jinping? Positief is dan weer dat er eindelijk duidelijkheid moet komen voor de brexit. Belfius stelt dat er een grotere kans bestaat op een onderhandelde brexit eind januari 2020. Voor Koen De Leus is het aflopen van de langdurige onzekerheid een troef. “Bedrijven kunnen zich dan eindelijk opmaken in functie van de uitkomst. Ook als er een harde brexit zou komen, weet men tenminste waar men aan toe is.”
oppotten voor pensioen
De consument weet precies niet goed wat hij moet verwachten. “We zien een vreemde paradox”, zegt De Leus. “Ondanks het feit dat het reële inkomen onder meer door de lage inflatie is gestegen, zien we dat de uitgaven niet sterk zijn toegenomen.” En laat nu net de consument de belangrijkste aandrijver zijn van de Belgische economie. Het was de consument die door zijn uitgaven de economie de nodige zuurstof gaf. “Een afname van het consumentenvertrouwen in 2020 kan ervoor zorgen dat gezinnen een groter deel van de toename van het beschikbare inkomen zullen sparen”, waarschuwt ook Belfius Research.
Koen De Leus: “Tegelijk zien we het spaarquotum toenemen. De consument pot z’n geld dus op, ondanks de historisch lage rente.” Voor De Leus duidt dat op onzekerheid. Dat we in ons land in een politieke mistbank rijden, zou een verklaring kunnen zijn. Mensen weten niet goed welke regering en welk beleid er op ons afkomt. Al is dat voor De Leus niet de enige analyse. “Het is immers niet alleen een Belgisch fenomeen; we zien dat in de meeste Europese landen.” Een verklaring kan zijn dat het lage rentebeleid van de Europese Centrale Bank de Europese burgers verontrust. Ze zien hun spaargeld niet renderen, en potten dan maar zelf meer op om hun pensioenpotje op peil te houden.
Van de centrale banken moeten niet veel stimulerende maatregelen meer worden verwacht. De ECB heeft haar manoeuvreerruimte stilaan opgebruikt. Het is nu aan de overheden om via hun fiscaal beleid de economie te stimuleren, pleit De Leus. Ten eerste is de reële rente in de meeste Europese landen negatief, waardoor de overheden ultragoedkoop kunnen lenen. Ook de timing is perfect, stelt de hoofdeconoom. “Het positieve groei-effect van overheidsinvesteringen is veel groter wanneer centrale banken de rente niet verhogen.”
Daarnaast zijn ook de risico’s voor landen met een hoge schuldgraad, zoals België, kleiner geworden, dankzij de aanhoudend lage rente. Ondanks eenzelfde schuldgraad moet België vandaag slechts 2,30 % van zijn bbp aan rentelast betalen. In 2012 was dat nog 3,60 %, duidt De Leus. “Er is dus ruimte om te investeren.”
