Grootverdieners buiten de stad profiteren het meest van subsidies.
Vooral grootverdieners met een ruim en nieuw huis buiten de stad grepen de genereuze overheidssubsidies aan om zonnepanelen te leggen. De rest betaalt de rekening van dat ‘falende beleid’, concludeert een studie van de KU Leuven.
Onderzoekers brachten voor het eerst het Vlaamse subsidiebeleid voor zonnepanelen voor gezinnen gedetailleerd in kaart. Dat beleid weekte felle debatten los over verspilling en over groepen die er meer van zouden profiteren dan andere. De studie bevestigt dat nu.
De onderzoekers focusten op de periode 2006-2012, toen het subsidiesysteem van groenestroomcertificaten op volle toeren draaide. De certificaten garanderen gezinnen die zonnepanelen installeren een toekomstige subsidievergoeding voor hun elektriciteitsproductie.
Wie maakte gebruik van de subsidies? De opmerkelijkste vaststelling is dat rijkere gezinnen vaker zonnepanelen installeerden. Huishoudens met een inkomen dat 10,00 % boven het gemiddelde ligt, tellen 16,00 % meer eigenaars van zonnepanelen dan gemiddeld. Omgekeerd vertaalt een 10,00 % lager inkomen zich in 16,00 % minder installaties. Volgens KU Leuven-economieprofessor Frank Verboven is dat een duidelijk voorbeeld van het mattheuseffect: zij die hebben, zullen nog meer krijgen, in dit geval door subsidies op te strijken.
Ook heel wat andere factoren hebben een invloed op het installeren van zonnepanelen. Zo liggen er meer op daken buiten de dichtbevolkte steden, waardoor Limburg en West-Vlaanderen uitblinken. In Limburg is Opglabbeek de gemeente met de meeste zonnepanelen, gevolgd door Herstappe en Kinrooi. In West-Vlaanderen scoort Lo-Reninge het hoogst. In grotere steden als Zaventem, Vilvoorde en Antwerpen liggen er het minst. Ook een nieuwer en groter huis vergroot de kans op zonnepanelen, leert de studie die verschijnt in Leuvense Economische Standpunten. Met uitzondering van de duurste huizen: daarom telt een gemeente als Knokke-Heist heel weinig zonnepanelen.
Wie betaalt dan de rekening? Samenvattend: een arme, alleenstaande, buitenlandse vrouw die een klein en oud appartement in de stad huurt. Die rekening had trouwens 1,7 miljard euro lager kunnen liggen als de Vlaamse overheid een andere subsidieaanpak had gekozen. De onderzoekers hebben het dan ook over een ‘falend beleid’ dat de rekening doorschuift naar de volgende generatie.
