De groot­ste Noor­se bank wil cash geld af­schaf­fen, maar in België blijft de vraag naar con­tant be­ta­len groot.

Vol­gens DNB, de groot­ste bank van Noor­we­gen, hangt er een geur­tje aan geld. Aan cash geld, wel­te­ver­staan. DNB stelt voor cash geld vol­le­dig te eli­mi­ne­ren omdat dat zal lei­den tot min­der mis­drij­ven zoals wit­was­sen, meld­den meer­de­re nieuws­web­si­tes. ‘Van­daag is er on­ge­veer 50 mil­jard Noor­se kroon (5,3 mil­jard euro) in om­loop, maar de cen­tra­le bank van Noor­we­gen is maar goed voor 40,00 % daar­van’, zei DNB-di­rec­tie­lid Trond Ben­te­s­t­u­en. ‘Dat be­te­kent dat 60,00 % van het geld bui­ten elke con­tro­le staat. Wij ge­lo­ven dat dat te wij­ten is aan geld dat ‘onder tafel’ cir­cu­leert en wit­was­se­rij. Er zijn zo veel ge­va­ren en na­de­len ver­bon­den met cash dat we ge­con­clu­deerd heb­ben dat het sys­teem moet uit­do­ven.’

De Scan­di­na­vi­sche lan­den zijn al lan­ger kam­pi­oe­nen in be­ta­lin­gen zon­der cash. Hoe­wel be­ta­len met een bank­kaart, op in­ter­net of via een smartpho­ne van­daag vlot en vei­lig gaat, blij­ven veel Bel­gen sleu­ren met mun­ten en bil­jet­ten. Uit cij­fers van de Eu­ro­pe­se Cen­tra­le Bank blijkt dat een Belg ge­mid­deld dub­bel zo­veel cash geld uit bank­au­to­ma­ten haalt als 15 jaar ge­le­den (zie gra­fiek).

De Bel­gi­sche ban­ken­sec­tor is dan ook geen vra­gen­de par­tij om cash geld te ver­bie­den. ‘Als je kijkt naar de re­a­li­teit is de af­schaf­fing van cash geld in België nog niet aan de orde’, vindt Isa­bel­le Mar­chand van de Bel­gi­sche ban­ken­fe­de­ra­tie Fe­bel­fin. ‘Het suc­ces van elek­tro­ni­sche en mo­bie­le be­ta­lin­gen stijgt, maar Bel­gen halen nog steeds veel geld cash af.’

Ook het ban­nen van cash geld in bank­kan­to­ren, zoals ver­schei­de­ne Noor­se ban­ken al deden, is in België niet van toe­pas­sing. ‘In al onze kan­to­ren is nog al­tijd cash te ver­krij­gen’, zegt Ilse De Muyer, woord­voer­ster van KBC. ‘Zelfs in kan­to­ren zon­der lo­ket­ten staat al­tijd een geld­au­to­maat en stel­len we op aan­vraag geld ter be­schik­king.’

Noch­tans zijn be­ta­lin­gen zon­der cash in­te­res­sant voor ban­ken. ‘De kos­ten van cash geld lig­gen vrij hoog’, zegt de woord­voer­ster van Fe­bel­fin. ‘Je moet mun­ten slaan, bil­jet­ten druk­ken, het geld trans­por­te­ren en con­tro­le­ren op na­maak of dief­stal. Die kos­ten be­staan niet bij elek­tro­ni­sche be­ta­lin­gen, die ook ge­bruiks­vrien­de­lij­ker en vei­li­ger zijn.’

Maar Bel­gen kun­nen nog al­tijd niet over­al met een bank­kaart be­ta­len. Uit een rond­vraag van Unizo blijkt dat elek­tro­nisch be­ta­len maar bij 7 op de 10 on­der­ne­mers mo­ge­lijk is. ‘Som­mi­ge han­de­laars voe­len zich nog ge­remd door de kost­prijs van elek­tro­nisch be­ta­len’, klinkt het bij Unizo, dat voor la­ge­re trans­ac­tie­kos­ten pleit.

‘In België is cash nog al­tijd king’, vindt Fran­cis Ch­la­rie van Bel­Pay, een be­drijf dat ban­ken ad­vi­seert over nieu­we be­taal­me­tho­den. Ch­la­rie ziet baar geld nog even over­le­ven. ‘In 2008, bij het begin van de hype van mo­bie­le be­ta­lin­gen, hoor­de ik op een con­fe­ren­tie van Mas­ter­Card dat de plas­tic be­taal­kaar­ten tegen 2012 zou­den zijn uit­ge­stor­ven. Maar zo­lang er geen mak­ke­lij­ker be­taal­pro­duct dan cash be­staat, zal het blij­ven be­staan. Al­leen bij een con­tan­te be­ta­ling krijgt de ver­ko­per met­een zijn geld. Bij elek­tro­nisch of mo­biel be­ta­len be­staat door het tijd­ver­schil tus­sen de be­ta­ling en het krij­gen van het geld al­tijd een ri­si­co voor de ver­ko­per.’ Door de ver­plich­ting van ‘in­stant pay­ments’ (flits­be­ta­lin­gen), waar­bij be­ta­lin­gen bin­nen een paar se­con­den af­ge­wik­keld wor­den, wil de Eu­ro­pe­se Cen­tra­le Bank daar tegen 2017 een mouw aan pas­sen.

VANACKER, L. Noorse bank wil cash geld afschaffen, Belgen blijven er dol op. De Tijd, 2016-01-29, 16.