Ja­ren­lang heb­ben we te veel be­taald voor onze gar­na­len. De be­lang­rijk­ste han­de­laars in Noord­zee­gar­na­len maak­ten prijs- en markt­af­spra­ken, maar be­ta­len nu een hoge EU-boe­te.

Het kartel heeft jaren de concurrentie op de markt voor Noordzeegarnalen ondermijnd.
Drie Ne­der­land­se be­drij­ven – Klaas Puul, Hei­ploeg en Kok Sea­food – en het Duit­se Stührk con­tro­leer­den tus­sen juni 2000 en ja­nu­a­ri 2009 via ge­hei­me con­tac­ten zowat alle as­pec­ten van de gar­na­len­han­del, van de in­koop­prij­zen bij vis­sers tot de re­fe­ren­tie­prij­zen voor de af­ne­mers. De vier ver­deel­den de markt in België, Ne­der­land, Frank­rijk en Duits­land onder el­kaar en spra­ken ook af hoe ze zou­den op­tre­den tegen con­cur­re­ren­de han­de­laars. Eu­ro­pees com­mis­sa­ris voor Con­cur­ren­tie Joaquin Al­mu­nia vond be­wij­zen van die ge­hei­me kar­tel­af­spra­ken.

De vier be­drij­ven zijn samen goed voor on­ge­veer 80 % van de markt. De Eu­ro­pe­se Com­mis­sie schat de markt op 100 mil­joen euro. De prak­tij­ken hiel­den aan tot Klaas Puul naar de Eu­ro­pe­se Com­mis­sie stap­te en het kar­tel op­biecht­te. Die biecht gaf Klaas Puul im­mu­ni­teit. Op grond van zijn deel­na­me aan het kar­tel zou Klaas Puul zo’n 16 mil­jard euro boete heb­ben ge­kre­gen, gaf de woord­voer­der van Al­mu­nia toe. Nu moet de Ne­der­land­se gar­na­len­han­de­laar geen cent be­ta­len.

De me­de­stan­ders in het kar­tel krij­gen samen 28,7 mil­joen euro boete. Het gros daar­van, 27 mil­joen, is voor Hei­ploeg. ‘Het kar­tel on­der­mijn­de jaren de con­cur­ren­tie op de markt voor Noord­zee­gar­na­len’, be­klem­toont Al­mu­nia. ‘Het ver­baast me hoe ge­de­tail­leerd en fre­quent de han­de­la­ren met el­kaar over­leg­den over de com­mer­ci­eel ge­voe­li­ge de­tails van hun ac­ti­vi­tei­ten.’

Al­mu­nia wees er ook op dat de kar­tel­part­ners al ge­waar­schuwd waren door de Ne­der­land­se au­to­ri­tei­ten. In 2003 stel­de de toen­ma­lig kar­tel­waak­hond NMa al ver­bo­den vangst­be­per­king- en prijs­af­spra­ken voor Noord­zee­gar­na­len vast. De NMa legde de sec­tor toen boe­tes op van zo’n 6 mil­joen euro.

Al­mu­nia wijst erop dat par­ti­cu­lie­ren en on­der­ne­min­gen ver­der kun­nen pro­ce­de­ren tegen het kar­tel. Ze kun­nen scha­de­ver­goe­ding eisen voor een na­ti­o­na­le rech­ter.

VAN HAVER, K. Belg betaalde garnalen te veel door kartel. De Tijd, 2013-11-28, 17.