Een Belgisch huishouden gaf vorig jaar gemiddeld 8,50 % meer uit aan boodschappen, maar singles kijken aan tegen een fors hogere stijging van 11,70 à 12,10 %, afhankelijk van hun leeftijd. Het leven werd voor niemand zo duur als voor de alleenstaande. Hoe komt dat?
4.837,25 euro. Zo veel geeft een single volgens het onderzoek van kennisplatform Gondola en GFK jaarlijks uit aan boodschappen. Dat is fors meer dan wat de helft van een koppel moet ophoesten voor eten, drinken of een fles douchegel én wasmiddel. “Een koppel zonder kinderen en met een dubbel inkomen geeft jaarlijks 6.199,95 euro uit”, zegt Pierre-Alexandere Billiet van Gondola. “Rekenen we dat om naar één persoon, dan is dat net geen 3.060 euro of bijna 1.800 euro verschil. Die kloof is het afgelopen jaar ook groter geworden. Singles jonger dan veertig jaar zagen hun boodschappenbudget met liefst 11,70 % stijgen. Bij singles ouder dan veertig is dat zelfs plus 12,10 %, tegenover ‘maar’ 8,50 % bij het gemiddelde huishouden. Of hoe singles de grootste slachtoffers zijn van de inflatie en de koopkracht bij hen het hardst onder druk staat.”
Daar zijn verschillende redenen voor. “Alleenstaanden kopen vaker producten die meer verwerkt of individueel verpakt zijn, zoals kant-en-klaar-maaltijden voor één persoon”, zegt Billiet. “En laat dat net de producten zijn die de hoogste impact ondervonden van de inflatie. In bereide maaltijden kruipt nu eenmaal meer werk – en dus ook geld – dan wanneer je die ingrediënten los zou kopen om te koken. Voor de kleine hoeveelheid die je koopt, komt er ook vaak best wat verpakkingsmateriaal aan te pas en ook dat is fors duurder geworden. Daarnaast kunnen singles niet profiteren van bulkpromoties zoals twee plus drie gratis. En laat promoties nu net het middel zijn waarmee gezinnen de inflatie én bijhorende dure winkelkar wel wat kunnen counteren.”
“Vroeger kreeg je in de winkel inderdaad gewoon een korting van 20 of 30 % wanneer je één product kocht”, zegt Carla De Jonghe (57) uit Sint-Pieters-Woluwe. Ze is Brussels Parlementslid voor Open VLD en voorzitster van All1, de belangenvereniging voor alleenwoners. “Nu moet je er eerst twee kopen om er ook nog eens twee of drie gratis bij te krijgen. Maar wat ben ik als single met vijf flessen wasproduct? Dat is een voorraad voor jaren ver. Dus koop ik het niet, maar betaal ik uiteindelijk wel meer voor mijn wasbeurten.”
“Ik probeer zoveel als mogelijk zelf te koken zodat ik die dure bereide maaltijden niet in huis moet halen”, zegt Emily Wauters (39) uit Strombeek, die nu anderhalf jaar alleen woont en bij Voka werkt. “Het is ook gezonder. Maar de acties waarbij je vier kipfilets krijgt voor de prijs van twee, die moet ik ook wel altijd laten liggen. Hetzelfde met bulkacties met gehakt of zo. Een grote diepvries heb ik niet en zelfs dan nog moet je vlees binnen de paar maanden opeten. En bij de cornflakes moet ik ook altijd de kleinste en dus in verhouding de duurste doos kopen. Mijn budget voor voeding voor mezelf en de hond ging in dat anderhalf jaar van ongeveer 125 euro per week naar toch wel 150 euro. Terwijl je als je alleen woont ook al in je eentje moet opdraaien voor huur én elektriciteit.”
“Tot twee jaar geleden had ik een afgelijnd boodschappenbudget van 300 euro per maand”, zegt Marie-Jeanne Dewals (69) uit Blankenberge. “Daarmee kwam ik toen altijd toe. Ik heb het moeten verhogen en zit nu op zo’n 400 euro omdat het simpelweg niet meer lukte. Ik heb gelukkig nog een redelijk pensioentje. Dat bereide maaltijden ferm in prijs gestegen zijn, klopt zeker. Vanmorgen kocht ik een kant-en-klaar vispannetje. Veertien euro. Ik viel bijna achterover. Maar wat moet ik doen?
Als ik vis én alle andere ingrediënten moet kopen om het zelf te maken voor mij alleen, heb ik veel te veel overschot. Hetzelfde met die promoties. Mijn dochter koopt die allemaal, ze heeft een gezin van vier én plaats. Maar ik heb geen plek om een megavoorraad wc-papier te stockeren. Dus eindigt het met één pak voor de volle prijs.”
Cliché dat de gepensioneerden vooral in het weekend hun boodschappen doen, klopt niet
Gondola en GFK deden ook onderzoek naar hoe vaak én wanneer we winkelen. Zo blijkt alvast dat het cliché over de gepensioneerden die vooral in het weekend boodschappen doen, niet klopt. “Dat wordt inderdaad gezegd”, aldus Pierre-Alexandre Billiet. “Dat gepensioneerden de ganse week tijd hebben, maar dan toch op zaterdag mee in de lange rij aan de kassa staan. Wel, dat klopt dus niet. Slechts 20,9 à 23,3 % van de boodschappen van de gepensioneerden wordt in het weekend aangekocht. Wie we veel vaker in het weekend in de winkel zien zijn singles tussen de 40 en 65 jaar (25,4%), koppels zonder kinderen en met een dubbel inkomen (27,2%) en gezinnen met kinderen en met een hoog inkomen (28,5%).”
“We worden genaaid. Met grote en kleine steken”
Niet enkel in de winkel zijn alleenstaanden de klos. “We worden genaaid. Met grote en kleine steken”, zegt ervaringsdeskundige Raf Van Bedts. Zijn boek ‘De (un)happy single, het zoetzure leven van kinderloze alleenstaanden’, verscheen dit weekend.
1. Een kinderloze alleenstaande in België is de enige ter wereld die meer dan de helft van zijn loon aan de staat moet geven. Volgens de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO) geeft een gezin waarin de ouders allebei werken en dat twee kinderen ten laste heeft, gemiddeld 48,8 % van zijn loon aan de staat. Voor kinderloze alleenstaanden is dat 53 %.
2. Een alleenstaande betaalt meer voor dienstencheques dan een koppel. “Het aantal fiscaal aftrekbare dienstencheques, waardoor de aankoopprijs met 1,80 euro per cheque wordt verlaagd, is beperkt tot 198 stuks”, zegt Van Bedts. “Een koppel kan diezelfde aftrek krijgen voor elke partner. Een alleenstaande heeft dus een belastingvoordeel van 1,80 euro maal 198 cheques. Dat is 356,40 euro. Een koppel krijgt het dubbele: 712,80 euro. Daarnaast kan een alleenstaande jaarlijks maar 400 cheques tegen 9 euro per stuk aankopen en nog eens 100 stuks voor 10 euro. Voor een koppel gaat het om het dubbele: respectievelijk 800 en 1.000.”
3. Bij overlijden gaat de erfenis grotendeels naar de staat. “Als kinderloze alleenstaanden sterven, staat de fiscus klaar om de erfgenamen een gepeperde factuur te presenteren. In Vlaanderen loopt die op tot 55 % op de hoogste schijf”, zegt Raf Van Bedts. “Uit cijfers van de Vlaamse overheid blijkt dat een kinderloze alleenstaande gemiddeld 50,2 % erfbelasting betaalt. Voor kleinkinderen die van hun grootouders erven, ligt het gemiddelde op 7,5 %. Alle proportionaliteit is zoek.”
