Elke Belg bracht vorig jaar bijna 11 kilogram kapot of oud elektro naar een inzamelpunt, een record. Met dank aan corona. Vooral kleine elektronische apparaten gingen vlot de recyclagebak in.
De essentie
- De Belgen brachten tijdens de coronapandemie massaal hun oud elektro naar de inzamelpunten.
- Vooral de inzameling van kleine elektronische apparaten steeg opmerkelijk.
- De inzameling van lampen daalde significant doordat er vorig jaar minder grote infrastructuurwerken waren en dus minder oude lampen (in straatverlichting en magazijnen) vervangen werden.
Het grote aantal ‘vermiste’ koelkasten blijft een probleem.
Recupel
Door de coronapandemie ging de Belg vorig jaar meer telewerken, bingewatchen, fietsen en renoveren. En heeft hij zijn kasten, garages en tuinhuizen opgeruimd. Uit cijfers van Recupel, de vzw die instaat voor de inzameling en de verwerking van afgedankte elektr(on)ische toestellen, blijkt dat we vorig jaar met zijn allen een recordhoeveelheid e-waste naar een inzamelpunt hebben gebracht.
Recupel zamelde vorig jaar 123.840 ton elektro en lampen in, 1,10 % meer dan het vorige recordjaar 2019. In maart, april en mei was er een forse daling door de sluiting van de recyclageparken – goed voor 55,00 % van de inzamelingen – en een groot deel van de winkels en supermarkten. Maar na de versoepeling van de coronamaatregelen waren er forse inzamelpieken in juni (+50,00 %) en september 2020 (+26,00 %).
44 miljoen apparaten
In totaal bracht de Belg vorig jaar net geen 44 miljoen apparaten (en lampen) naar de inzamelbak. Dat ging van koelkasten en diepvriezers over groot witgoed als wasmachines, tv’s, pc-schermen, rookmelders tot alle soorten kleine elektrische apparaten zoals gsm’s, opladers, computermuizen, elektrische tandenborstels, haardrogers, strijkijzers.
Die laatste categorie ‘klein elektro’ was goed voor 33 miljoen toestellen, een stijging van 2 miljoen stuks (+6,30 %). ‘Hoeveel er daarvan nog werken, is moeilijk te zeggen’, zegt Recupel-woordvoerster Saar Bentein. ‘In onze campagnes raden we mensen aan hun nog bruikbare toestellen binnen te brengen in de kringwinkel. Sowieso wordt het ‘klein elektro’ gecentraliseerd voor het naar de recyclagecentra gaat en selecteren mensen van de kringwinkels wat voor hergebruik in aanmerking komt.’
Ruim 90,00 % van de ingezamelde toestellen krijgt een nuttige toepassing. 80,00 % wordt gerecycleerd tot nieuwe bruikbare grondstoffen voor nieuwe toestellen of industriële toepassingen, 10,00 % wordt verbrand.
België mag dan een recyclagekampioen zijn, uit een ‘bezitsenquête’ van eind 2019 blijkt dat elk Belgisch gezin gemiddeld elf ongebruikte elektronische toestellen in huis heeft. ‘Er blijft dus nog altijd te veel in de kast liggen’, zegt Bentein. Het gaat vooral om kleine toestellen zoals gsm’s en laders.
Vermist
Ook het probleem van de ‘vermiste koelkasten en diepvriezers’ lijkt moeilijk opgelost te geraken. Jaarlijks komen in ons land meer dan 650.000 nieuwe koelkasten en diepvriezers op de markt. Van de toestellen die worden vervangen, belandden er vorig jaar iets meer dan 472.000 – goed voor 21.426 ton – bij erkende verwerkers.
‘Dat is 2,20 % meer dan vorig jaar, maar nog altijd veel te weinig’, zegt Bentein. ‘Het betekent dat bijna een op de drie koel- en vrieskasten niet goed terechtkomt en ‘vermist’ verdwijnt in een verkeerd circuit.’
Waar ze terechtkomen, is onduidelijk. Oude koelkasten en vriezers bevatten schadelijke koelvloeistoffen en gassen die de ozonlaag aantasten. Verkopers moeten oude toestellen verplicht terugnemen, maar daarna loopt de recuperatie blijkbaar niet altijd zoals het moet. Erkende centra – in ons land zijn er drie – tappen de schadelijke stoffen af, maar een foutieve verwerking van een ‘koelvries’-kast geeft volgens onderzoek een CO2-uitstoot die te vergelijken is met een auto die 7.500 km op de teller heeft staan.
